Co to jest elastan? Poznaj spandex i jego właściwości!

Elastan często pojawia się na metkach naszych ubrań. Możemy go spotkać w legginsach, sukienkach bodycon i jeansach typu slim. Wiele osób zastanawia się, co to za włókno. Elastan, znany też jako spandex, posiada syntetyczny rodowód. Uzyskuje się go z kauczuku w wyniku obróbki chemicznej. Należy do rodziny włókien poliuretanowych. Dawniej elastan był gumą wykorzystywaną przez wojsko. Jakie właściwości spandeksu zadecydowały o jego popularności?

Elastan jako domieszka w ubraniach

Elastan stanowi domieszkę dodawaną do innych włókien - naturalnych, sztucznych lub syntetycznych. Nigdy nie występuje samodzielnie w ubraniach. Odzież ze spandeksem może zawierać od 1% do 20% elastanu. Wszystko zależy od jej funkcjonalności i przeznaczenia. 

Kto opracował spandex?

Spandex zadebiutował w latach 50. ubiegłego wieku. Opracował go Joseph Shivers zatrudniony w laboratorium DuPont. Początkowo miał postać gumy, z której korzystali wojskowi. Z czasem na rynku pojawiły się ubrania z elastanem. Trudno wyobrazić sobie sztywne legginsy czy rurki. Poruszanie się w nich byłoby mało komfortowe. Mając to na uwadze, firmy dodają spandex do dopasowanych elementów garderoby. Zapewnia to nam, klientom, większą swobodę ruchu. Odzież z elastanem lepiej dopasowuje się do kształtów ciała. Sukienki bodycon i spódnice ołówkowe często zawierają domieszkę spandeksu, dzięki czemu lepiej układają się na naszych sylwetkach. 

Właściwości elastanu - odporność na zagniecenia

Właściwości elastanu spowodowały, że bardzo szybko podbił rynek włókienniczy. Jego niewielka domieszka sprawia, że ubranie wykazuje mniejszą skłonność do zagnieceń. Spandex dodaje się m.in. do wełnianych garniturów i sukienek wizytowych, dzięki czemu nie wymagają one prasowania. Prezentujemy się w nich schludnie i łatwiej nam zachować profesjonalizm podczas spotkań o charakterze formalnym. 

Jak bardzo rozciąga się elastan?

Niekiedy ubrania z elastanem wyglądają niepozornie. Zastanawiamy się, czy na pewno w nie wejdziemy. Nasze obawy zazwyczaj okazują się na wyrost, gdyż spandex rozciąga się nawet o 500%, czyli o 5-krotność swojej pierwotnej długości. Warto zaznaczyć, że odzież z elastanem nie ulega trwałym odkształceniom. Po zdjęciu z ciała szybko powraca do swojej pierwotnej formy, bo cechuje ją sprężystość. 

Zalety elastanu - ubrania szybciej schną

Zalety elastanu nie kończą się na niskiej skłonności do zagnieceń i perfekcyjnym dopasowaniu do kształtów ciała. Zauważono, że ubrania ze spandeksem szybciej schną, ponieważ chłoną wodę w mniejszym zakresie niż czysta bawełna, wiskoza czy wełna. Nic dziwnego, że niewielką domieszkę elastanu wykorzystuje się przy produkcji odzieży roboczej, która wymaga częstego prania.

Czy elastan powoduje elektryzowanie włosów?

Niektóre właściwości elastanu okazują się dla nas zaskakujące. Wokół włókien syntetycznych narosło wiele stereotypów. W obiegowej opinii wciąż pokutuje mit, że ich zawartość w ubraniach przyczynia się do elektryzowania. Nie musimy jednak obawiać się, że spandex zniszczy naszą fryzurę.  Zalety elastanu obejmują bowiem brak skłonności do elektryzowania. Odradza się jego pranie w płynach o właściwościach zmiękczających, gdyż mogą one uszkadzać rozciągliwe włókna spandeksu. 

Czy ubrania z elastanem są plamoodporne?

Elastan w ubraniach znalazł szerokie zastosowanie, ponieważ zwiększa ich wytrzymałość. Bawełniany T-shirt ze spandeksem wykazuje wyższą odporność na uszkodzenia mechaniczne, przez co służy nam przez dłuższy czas. Jednocześnie cechuje go większa plamoodporność. Czysta bawełna mocno chłonie roztwór z pigmentem, podczas gdy elastan zmniejsza jej higroskopijność. 

Elastan w ubraniach czyni je odpornymi na blaknięcie

Spandex w odzieży pomaga jej zachować feerię barw. Zapobiega bowiem wypłukiwaniu pigmentów z ubrań. W rezultacie nasze spódnice, bluzki i sukienki nie blakną. Dłużej zachowują głębię koloru.

Czy elastan przepuszcza powietrze?

Przez lata uważano, że elastan nie przepuszcza powietrza. Ostatnio obserwuje się dynamiczny rozwój nowoczesnych technologii w branży tekstylnej. Ubrania z materiałów syntetycznych coraz lepiej przepuszczają powietrze i zapobiegają poceniu się. Warto zaznaczyć, że w przypadku spandeksu starej generacji kluczową rolę odgrywa jego zawartość, skład materiału oraz krój ubrania. Np. przy dopasowanej sukience z długim rękawem, która w 90% jest zbudowana z bawełny, a w 10% z elastanu, istnieje większe ryzyko pocenia się niż przy bawełnianym T-shircie z krótkim rękawem o 2-procentowej domieszce spandeksu.

Wady elastanu - łatwopalność

Wady elastanu obejmują jego łatwopalność. Nie musimy wcale włożyć rękawa w ognisko, by materiał zaczął się topić na naszej skórze. Wystarczy, że przebywamy w bliskiej odległości od ognia. Z tego względu ubrania z elastanem często zawierają ostrzeżenie Keep Away From Fire. W dosłownym tłumaczeniu znaczy to: trzymać z dala od ognia. 

Bawełna z elastanem czy poliester z elastanem?

Bawełna z elastanem, wiskoza z elastanem i wełna z elastanem to połączenia włókien, które odpowiadają za wytrzymałość ubrań oraz ich odporność na zagniecenia. Jednocześnie zachowują one przewiewność i pozwalają uniknąć nadmiernego wydzielania potu. Poliester z elastanem i poliamid z elastanem to z kolei zestawienia, które wykorzystuje się przy produkcji bielizny, strojów kąpielowych i odzieży sportowej. Wspomniane elementy garderoby są odporne na uszkodzenia mechaniczne i służą nam przez dłuższy czas. Na dodatek szybko schną. 

Do jakich ubrań dodaje się spandex?

Elastan wchodzi w skład:

  • jeansów,

  • legginsów,

  • dopasowanych T-shirtów,

  • przylegających topów,

  • rajstop,

  • majtek,

  • staników,

  • sukienek bodycon,

  • spódnic ołówkowych,

  • czapek,

  • rękawiczek,

  • bluz,

  • strojów kąpielowych,

  • odzieży sportowej,

  • skarpetek,

  • garniturów,

  • body.

18.03.2024